Ngôn ngữ cội nguồn luôn vấp phải sự cạnh tranh mạnh mẽ từ phía ngôn ngữ chiếm ưu thế. Hệ quả là, việc mai một ngôn ngữ mẹ đẻ hoặc ngôn ngữ cội nguồn là một thực tế hiển hiện với trẻ em song ngữ. Các trẻ em Việt cũng không phải là ngoại lệ. 

Theo kết quả khảo sát từ 529 học sinh tại trường Yêu Tiếng Việt (Brisbane – Úc) từ hơn 30 quốc gia khác nhau thì chỉ có 21,2% học sinh là thường xuyên nói tiếng Việt ở nhà. Con số học sinh nói tiếng Việt ở nhà ở mức độ “thỉnh thoảng” cao hơn một chút với 25,9%. Số lượng đông nhất thuộc về nhóm các học sinh nghe hiểu được tiếng Việt nhưng thường chỉ sử dụng ngôn ngữ ở nước mà các em đang sống để giao tiếp chiếm 37,7%. 16% học sinh hoàn toàn chưa biết tiếng Việt. 

Số liệu về năng lực đọc viết tiếng Việt còn đáng chú ý hơn. Có đến 65,5% học sinh đăng kí học tại trường Yêu Tiếng Việt nói rằng các em hoàn toàn không biết đọc và viết tiếng Việt. Số lượng các em đọc viết tốt tiếng Việt chỉ chiếm 3,8%, trong khi các em biết đọc và biết viết chưa thành thạo là 30,7%.

Kết quả này phản ánh một thực tế rằng, tiếng Việt, với tư cách là một ngôn ngữ cội nguồn, đang chịu nhiều sức ép từ các ngôn ngữ bản địa. Trẻ em Việt ở nước ngoài có khuynh hướng sử dụng tiếng bản địa thường xuyên hơn trong tương tác hàng ngày tại gia đình, bất chấp việc nhiều em có thể nghe hiểu được tiếng Việt. Điều đáng nói là phần lớn các em học sinh sử dụng tiếng Việt thường xuyên ở nhà là các em sinh ra ở Việt Nam và mới sang nước ngoài định cư cùng cha mẹ hoặc sang nước ngoài khi vốn tiếng Việt đã phát triển ổn định (từ 5-6 tuổi trở lên). Ngược lại, phần lớn trong số các em không biết nói tiếng Việt đều không sinh ra ở Việt Nam và/hoặc gia đình có cha hoặc mẹ không phải là người Việt.  

Làm thế nào để giữ tiếng Việt cho trẻ ở nước ngoài?

Để giữ được tiếng Việt cho trẻ Việt tại nước ngoài, điều đầu tiên cần làm là duy trì việc giao tiếp tiếng Việt với trẻ tại nhà. Theo nguyên tắc chung, trẻ em cần được nghe một ngôn ngữ ít nhất 20-30% thời gian để sử dụng được nó. Khi sử dụng ngôn ngữ cội nguồn thường xuyên ở nhà, cha mẹ đang gửi gắm một thông điệp đến con rằng ngôn ngữ đó rất quan trọng. Cha mẹ nên nói chuyện với con trẻ bằng tiếng Việt về nhiều chủ đề trong đời sống, về những câu chuyện văn học, lịch sử giúp hình thành tình yêu với văn hóa Việt. Cha mẹ cũng nên dành thời gian để hát ru, đọc truyện, đọc thơ... cho con nghe bằng tiếng Việt ngay từ khi còn nhỏ. 

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể cân nhắc đến việc gửi con học tiếng Việt tại các trường tiếng Việt có uy tín và chất lượng tốt. Nếu gần nơi ở không có trường tiếng Việt hoặc phụ huynh không có thời gian để đưa con đến các trường học thì việc học trực tuyến là một lựa chọn không thể ổn hơn. Với các công nghệ hiện đại hiện nay thì việc học trực tuyến giúp cả phụ huynh và học sinh tiết kiệm được thời gian, công sức đưa đón, mặt khác lại giúp các em có điều kiện được học tiếng Việt và giao lưu với nhiều bạn nhỏ ở bất cứ nơi đâu trên thế giới, trong khi phụ huynh dễ dàng kiểm soát được chất lượng dạy và học của cả giáo viên và học sinh. 

Việc ghé thăm cộng đồng và những nơi sử dụng tiếng Việt như nhà hàng, khu chợ, các sự kiện cộng đồng cũng là một cách thức hiệu quả để giữ tiếng Việt. Điều đáng mừng là hiện có rất nhiều các sự kiện sinh hoạt cộng đồng của người Việt trên khắp thế giới được tổ chức thường xuyên, đặc biệt trong các dịp lễ cổ truyền như Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu, hay các trại hè dành cho thiếu nhi... giúp gắn kết trẻ em Việt Nam với di sản văn hóa và nguồn cội.

Cũng không thể không nhắc đến việc kết nối với quê hương. Kết nối với quê hương có thể được tiến hành bằng nhiều cách thức khác nhau. Một chuyến về thăm lại Việt Nam là một trải nghiệm tiếng Việt và văn hóa Việt không thể tốt hơn vì các em được trực tiếp sống và giao tiếp hàng ngày trong một cộng đồng nói tiếng Việt bản ngữ. Nhiều trẻ em đã có tiến bộ vượt bậc về tiếng Việt chỉ sau một chuyến về Việt Nam ngắn ngày. Nếu không có điều kiện để đi về Việt Nam thì việc kết nối nói chuyện thường xuyên với các thành viên trong gia đình ở Việt Nam, nhất là ông bà nội ngoại, sẽ là một kênh quan trọng và hữu ích vì nó giúp duy trì mối dây liên kết tình cảm bền chặt với nguồn cội và nâng cao đáng kể khả năng giao tiếp tiếng Việt. 

TS Nguyễn Thế Dương (trường Yêu Tiếng Việt – Brisbane – Australia)

Bà Harris dẫn trước ông Trump hai điểm phần trăm ở bang Arizona, Georgia và Michigan, song lần lượt kém 6 và một điểm phần trăm ở bang Nevada và Pennsylvania. Hai ứng viên hòa nhau tại bang Bắc Carolina và Wisconsin.

Khảo sát cũng cho thấy 50% cử tri tại các bang chiến trường tin cựu tổng thống Trump sẽ xử lý chiến sự Ukraine tốt hơn so với bà Harris, trong khi chỉ 37% có nhận định ngược lại. Ứng viên Cộng hòa cũng nhận được tỷ lệ ủng hộ 48% trong câu hỏi ai là người thích hợp để giải quyết xung đột ở Dải Gaza giữa Israel - Hamas, so với 33% của đối thủ.